BALANCE LIMIT FIXED : SBI, PNB and HDFC ਮਿਨੀਮਮ ਬੈਲੇਂਸ ਸੀਮਾ ਨਿਰਧਾਰਤ: SBI, PNB ਅਤੇ HDFC
ਬੈਂਕ ਗਾਹਕਾਂ ਲਈ ਮਿਨੀਮਮ ਬੈਲੇਂਸ (ਨਿਊਨਤਮ ਸ਼ੇਸ਼ ਰਾਸ਼ੀ) ਨਿਯਮ ਵਿੱਚ ਹਾਲ ਹੀ ਦੇ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਬਦਲਾਅ ਹੋਏ ਹਨ। ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, SBI ਨੇ 2020 ਤੋਂ ਆਪਣੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਬਚਤ ਖਾਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਮਿਨੀਮਮ ਬੈਲੇਂਸ ਦੀ ਲਾਜ਼ਮੀ ਸ਼ਰਤ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਚੱਲਦੇ SBI ਦੇ ਬਚਤ ਖਾਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਨਿਊਨਤਮ ਬੈਲੇਂਸ ਨਾ ਰੱਖਣ ‘ਤੇ ਗਾਹਕ ਤੋਂ ਕੋਈ ਜੁਰਮਾਨਾ ਨਹੀਂ ਵਸੂਲਿਆ ਜਾਂਦਾ। ਇਹ ਬਦਲਾਅ ਖਾਸ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਘੱਟ ਆਮਦਨ ਵਾਲੇ, ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ, ਔਰਤਾਂ ਅਤੇ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਲਈ ਰਾਹਤ ਦੇਣ ਵਾਲਾ ਸਾਬਤ ਹੋਇਆ ਹੈ।
ਪੰਜਾਬ ਨੈਸ਼ਨਲ ਬੈਂਕ (PNB) ਨੇ ਵੀ 5 ਅਗਸਤ 2025 ਤੋਂ ਮਿਨੀਮਮ ਬੈਲੇਂਸ ਨਾ ਰੱਖਣ ‘ਤੇ ਕੋਈ ਪੈਨਲਟੀ ਨਾ ਵਸੂਲਣ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਘੱਟ ਆਮਦਨ ਵਾਲੇ ਪਰਿਵਾਰਾਂ, ਕਿਸਾਨਾਂ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਬੈਂਕਿੰਗ ਸੇਵਾਵਾਂ ਦਾ ਬਿਹਤਰ ਲਾਭ ਪਹੁੰਚਾਉਣਾ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਪਹਿਲਾਂ, PNB ਦੇ ਗਾਹਕਾਂ ਨੂੰ ਨਿਊਨਤਮ ਸ਼ੇਸ਼ ਰਾਸ਼ੀ ਨਾ ਰੱਖਣ ‘ਤੇ ਖੇਤਰ ਦੇ ਅਧਾਰ ‘ਤੇ 400 ਤੋਂ 600 ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਜੁਰਮਾਨਾ ਦੇਣਾ ਪੈਂਦਾ ਸੀ।
ਇਸ ਦੌਰਾਨ, HDFC ਬੈਂਕ ਵਿੱਚ ਮਿਨੀਮਮ ਬੈਲੇਂਸ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਅਜੇ ਵੀ ਲਾਗੂ ਹੈ, ਜੋ ਸ਼ਹਿਰੀ ਅਤੇ ਮੈਟਰੋ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ 10,000 ਰੁਪਏ, ਅਰਧ-ਸ਼ਹਿਰੀ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ 5,000 ਰੁਪਏ ਅਤੇ ਪੇਂਡੂ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ 2,500 ਰੁਪਏ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਗਾਹਕ ਇਸ ਰਾਸ਼ੀ ਨੂੰ ਬਰਕਰਾਰ ਨਹੀਂ ਰੱਖਦਾ, ਤਾਂ 600 ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਜਾਂ ਬੈਲੇਂਸ ਦੀ ਕਮੀ ਦਾ 6 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਤੱਕ ਪੈਨਲਟੀ ਲੱਗ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਘੱਟ ਹੋਵੇ ਉਸ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਵਸੂਲੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। HDFC ਬੈਂਕ ਦੇ ਬਚਤ ਖਾਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵਿਆਜ ਦਰ ਲਗਭਗ 3% ਪ੍ਰਤੀ ਸਾਲ ਹੈ, ਜੋ ਖਾਤੇ ਵਿੱਚ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਬੈਲੇਂਸ ਦੇ ਅਧਾਰ ‘ਤੇ ਤਿਮਾਹੀ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਮਿਨੀਮਮ ਬੈਲੇਂਸ ਸੀਮਾ ਨਿਰਧਾਰਤ
ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਦੇਸ਼ ਦੇ ਕਈ ਹੋਰ ਬੈਂਕ ਵੀ ਮਿਨੀਮਮ ਬੈਲੇਂਸ ਫੀਸ ਨਾ ਲਗਾਉਣ ਦੀ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਕਦਮ ਚੁੱਕ ਰਹੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਬੈਂਕਿੰਗ ਗਾਹਕਾਂ ਨੂੰ ਰਾਹਤ ਮਿਲ ਰਹੀ ਹੈ। ਪਰ, HDFC ਵਰਗੇ ਨਿੱਜੀ ਬੈਂਕ ਅਜੇ ਵੀ ਆਪਣੀ ਫੀਸ ਨੀਤੀ ਨੂੰ ਕਾਇਮ ਰੱਖੇ ਹੋਏ ਹਨ।
ਬੈਂਕਾਂ ਦੇ ਨਿਯਮ ਖੇਤਰ, ਖਾਤੇ ਦੀ ਕਿਸਮ ਅਤੇ ਬੈਂਕ ਦੀ ਨੀਤੀ ਦੇ ਅਧਾਰ ‘ਤੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ, ਗਾਹਕਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਬੈਂਕ ਦੀ ਅਧਿਕਾਰਤ ਵੈਬਸਾਈਟ ਜਾਂ ਸਥਾਨਕ ਸ਼ਾਖਾ ਤੋਂ ਨਵੀਨਤਮ ਜਾਣਕਾਰੀ ਜ਼ਰੂਰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ।
ਇਹ ਬਦਲਾਅ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਬੈਂਕਿੰਗ ਨੂੰ ਸੌਖਾ ਬਣਾਉਣ, ਜੁਰਮਾਨਿਆਂ ਤੋਂ ਰਾਹਤ ਅਤੇ ਔਨਲਾਈਨ ਬੈਂਕਿੰਗ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਅਤੇ ਬੈਂਕਿੰਗ ਸੈਕਟਰ ਦੀ ਪਹਿਲ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹਨ।
ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ, SBI ਅਤੇ PNB ਵਰਗੇ ਵੱਡੇ ਸਰਕਾਰੀ ਬੈਂਕਾਂ ਨੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਖਾਤਿਆਂ ‘ਤੇ ਮਿਨੀਮਮ ਬੈਲੇਂਸ ਨਿਯਮ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ, ਜਦਕਿ HDFC ਬੈਂਕ ਵਿੱਚ ਇਹ ਨਿਯਮ ਅਜੇ ਵੀ ਲਾਗੂ ਹੈ ਅਤੇ ਗਾਹਕ ਨੂੰ ਸਾਵਧਾਨੀ ਨਾਲ ਇਸ ਰਾਸ਼ੀ ਨੂੰ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਣਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।