UPI LATEST NEWS UPDATE: ਸਰਕਾਰ ਨੇ UPI ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਨਵੀਂ ਗਾਈਡਲਾਈਨ, 1000 ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੇ ਆਨਲਾਈਨ ਭੁਗਤਾਨ ’ਤੇ ਲੱਗੇਗਾ ਟੈਕਸ

UPI ਟ੍ਰਾਂਜੈਕਸ਼ਨ ’ਤੇ ਟੈਕਸ: ਨਵੀਂ ਜਾਣਕਾਰੀ

ਡਿਜੀਟਲ ਭੁਗਤਾਨ ਅੱਜ ਸਾਡੀ ਰੋਜ਼ਮਰ੍ਹਾ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦਾ ਅਹਿਮ ਹਿੱਸਾ ਬਣ ਚੁੱਕਿਆ ਹੈ। ਚਾਹ ਵਾਲੇ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਸਬਜ਼ੀ ਵਾਲੇ ਤੱਕ, 500 ਜਾਂ 1000 ਰੁਪਏ ਦੇ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਲਈ ਵੀ UPI ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ। ਪਰ ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਛੋਟੇ-ਛੋਟੇ ਟ੍ਰਾਂਜੈਕਸ਼ਨ ਕਰਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਸਾਲ ਦੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਇਹ ਰਕਮ ਵੱਡੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਟੈਕਸ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦੀ ਨਜ਼ਰ ਵਿੱਚ ਆ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਉਦਾਹਰਣ ਵਜੋਂ, ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਵਿਅਕਤੀ ਰੋਜ਼ਾਨਾ 400 ਰੁਪਏ Paytm, Google Pay ਜਾਂ PhonePe ਰਾਹੀਂ ਭੇਜਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ ਇਹ 12,000 ਰੁਪਏ ਅਤੇ ਸਾਲ ਵਿੱਚ 1.44 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਇਹ ਭੁਗਤਾਨ ਕਿਸੇ ਸੇਵਾ (ਜਿਵੇਂ ਟਿਊਸ਼ਨ, ਫ੍ਰੀਲਾਂਸਿੰਗ, ਆਨਲਾਈਨ ਕਾਉਂਸਲਿੰਗ, ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਆਦਿ) ਦੇ ਬਦਲੇ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਸ ਨੂੰ ਆਮਦਨ ਮੰਨਿਆ ਜਾਵੇਗਾ ਅਤੇ ਇਨਕਮ ਟੈਕਸ ਰਿਟਰਨ ਵਿੱਚ ਦਿਖਾਉਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੋਵੇਗਾ।

ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, UPI ਦੇ ਵਧਦੇ ਉਪਭੋਗਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ Paytm ਅਤੇ ਹੋਰ UPI ਐਪਸ ਵੱਲੋਂ ਕਈ ਨਵੀਆਂ ਗਾਈਡਲਾਈਨ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ, ਜੋ ਉਪਭੋਗਤਾਵਾਂ ਲਈ ਜਾਣਨਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਵੀ Paytm, Google Pay, PhonePe ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਹੋਰ UPI ਐਪ ਰਾਹੀਂ ਆਨਲਾਈਨ ਟ੍ਰਾਂਜੈਕਸ਼ਨ ਕਰਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਹ ਜਾਣਨਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਇੱਕ ਦਿਨ ਵਿੱਚ ਤੁਸੀਂ ਕਿੰਨਾ ਮਿਨੀਮਮ ਬੈਲੇਂਸ ਟ੍ਰਾਂਜੈਕਸ਼ਨ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ ਅਤੇ ਕਿੰਨੀ ਵਾਰ ਬੈਲੇਂਸ ਚੈੱਕ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ।

ਟ੍ਰਾਂਜੈਕਸ਼ਨ ਪੈਟਰਨ ’ਤੇ ਨਜ਼ਰ

ਆਮਦਨ ਟੈਕਸ ਵਿਭਾਗ ਸਿਰਫ਼ ਵੱਡੀਆਂ ਰਕਮਾਂ ’ਤੇ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਨਿਯਮਤ ਅਤੇ ਪੈਟਰਨ ਵਾਲੇ ਟ੍ਰਾਂਜੈਕਸ਼ਨਾਂ ’ਤੇ ਵੀ ਨਜ਼ਰ ਰੱਖਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਰਕਮ ਬਾਰ-ਬਾਰ ਕਿਸੇ ਵਿਅਕਤੀ ਦੇ ਖਾਤੇ ਵਿੱਚ ਟਰਾਂਸਫਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਹ ਟੈਕਸ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦੇ ਸ਼ੱਕ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਬੈਂਕਾਂ ਦੀਆਂ UPI ਐਪਸ (ਜਿਵੇਂ Google Pay, PhonePe) ਦਾ ਡਾਟਾ ਨੈਸ਼ਨਲ ਪੇਮੈਂਟਸ ਕਾਰਪੋਰੇਸ਼ਨ ਆਫ ਇੰਡੀਆ (NPCI) ਰਾਹੀਂ ਆਮਦਨ ਟੈਕਸ ਵਿਭਾਗ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਡਾਟਾ ਇਹ ਦੱਸਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕਿਸ ਖਾਤੇ ਵਿੱਚ ਕਿੰਨਾ ਅਤੇ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ, 100 ਤੋਂ 200 ਰੁਪਏ ਦੇ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਭੁਗਤਾਨ ਭਾਵੇਂ ਛੋਟੇ ਦਿਖਾਈ ਦੇਣ, ਪਰ ਜੇਕਰ ਇਹ ਨਿਯਮਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਇਹ ਟੈਕਸ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦੀ ਨਜ਼ਰ ਵਿੱਚ ਆ ਸਕਦੇ ਹਨ।

ਟੈਕਸ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਕਦੋਂ ਪੈਂਦੀ ਹੈ?

ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਡੀ ਸਾਲਾਨਾ ਆਮਦਨ ਟੈਕਸ ਸਲੈਬ ਦੀ ਸੀਮਾ ਤੋਂ ਘੱਟ ਹੈ, ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਚਿੰਤਾ ਕਰਨ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਨਹੀਂ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਘਰੇਲੂ ਖਰਚਿਆਂ ਲਈ ਟ੍ਰਾਂਜੈਕਸ਼ਨ ਕਰਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਵੀ ਕੋਈ ਸਮੱਸਿਆ ਨਹੀਂ। ਪਰ ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਕਿਸੇ ਸੇਵਾ (ਜਿਵੇਂ ਟਿਊਸ਼ਨ, ਫ੍ਰੀਲਾਂਸਿੰਗ, ਆਨਲਾਈਨ ਕਾਉਂਸਲਿੰਗ, ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਆਦਿ) ਦੇ ਬਦਲੇ ਭੁਗਤਾਨ ਲੈਂਦੇ ਹੋ ਅਤੇ ਇਹ ਰਕਮ ਟੈਕਸ ਦੀ ਸੀਮਾ ਤੋਂ ਵੱਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਸ ਨੂੰ ਇਨਕਮ ਟੈਕਸ ਰਿਟਰਨ ਵਿੱਚ ਦਿਖਾਉਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ।

ਟੈਕਸ ਨਿਯਮਾਂ ’ਤੇ ਨਿਗਰਾਨੀ

ਡਿਜੀਟਲ ਇੰਡੀਆ ਦੇ ਤਹਿਤ ਪਾਰਦਰਸ਼ਤਾ ਅਤੇ ਸਹੂਲਤ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਸਰਕਾਰ ਨੇ UPI ਟ੍ਰਾਂਜੈਕਸ਼ਨਾਂ ’ਤੇ ਸਖਤ ਨਿਗਰਾਨੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਟੈਕਸ ਵਿਭਾਗ ਸਿਰਫ਼ ਵੱਡੇ ਲੈਣ-ਦੇਣਾਂ ’ਤੇ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਇਹ ਵੀ ਦੇਖਦਾ ਹੈ ਕਿ ਪੈਸਾ ਕਿੱਥੋਂ, ਕਿੰਨਾ ਅਤੇ ਕਿਸ ਮਕਸਦ ਨਾਲ ਆਇਆ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ, ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਛੋਟੇ-ਛੋਟੇ ਭੁਗਤਾਨ ਕਰਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਇਸ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖੋ ਅਤੇ ਜਿੱਥੇ ਸੰਭਵ ਹੋਵੇ, ਨਕਦ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋ। UPI ਦੀ ਵਧਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਾਰਨ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਟ੍ਰਾਂਜੈਕਸ਼ਨਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਕਈ ਗੁਣਾ ਵਧ ਗਈ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ UPI ਨਿਯਮਾਂ ਵਿੱਚ ਬਦਲਾਅ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ।

UPI ਨਿਯਮਾਂ ਵਿੱਚ ਬਦਲਾਅ

ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਡਿਜੀਟਲ ਭੁਗਤਾਨ ਕਰਦੇ ਹੋ ਅਤੇ PhonePe, Google Pay ਜਾਂ Paytm ਵਰਗੀਆਂ UPI ਐਪਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਹ ਜਾਣਨਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ UPI ਦੇ ਵਧਦੇ ਸਰਵਰ ਲੋਡ ਕਾਰਨ ਨਵੇਂ ਨਿਯਮ ਲਾਗੂ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਨੈਸ਼ਨਲ ਪੇਮੈਂਟਸ ਕਾਰਪੋਰੇਸ਼ਨ ਆਫ ਇੰਡੀਆ (NPCI) ਨੇ 1 ਅਗਸਤ 2025 ਤੋਂ ਨਵੀਆਂ ਗਾਈਡਲਾਈਨ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਬਦਲਾਅ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ:

• ਬੈਲੇਂਸ ਚੈੱਕ ਦੀ ਸੀਮਾ: ਹੁਣ ਤੁਸੀਂ ਇੱਕ ਦਿਨ ਵਿੱਚ 50 ਵਾਰ ਤੋਂ ਵੱਧ ਬੈਲੇਂਸ ਚੈੱਕ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੇ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ 50 ਤੋਂ ਵੱਧ ਵਾਰ ਬੈਲੇਂਸ ਚੈੱਕ ਕਰਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਤੁਹਾਡੇ ’ਤੇ ਸੀਮਾ ਲਾਗੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇਗੀ।
• ਆਟੋਪੇਅ ਸਮਾਂ: ਆਟੋਪੇਅ (ਜਿਵੇਂ OTT ਸਬਸਕ੍ਰਿਪਸ਼ਨ, ਯੂਟਿਲਿਟੀ ਬਿੱਲ) ਸਿਰਫ਼ ਗੈਰ-ਪੀਕ ਘੰਟਿਆਂ (ਸਵੇਰੇ 10 ਵਜੇ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਦੁਪਹਿਰ 1 ਤੋਂ 5 ਵਜੇ, ਜਾਂ ਰਾਤ 9:30 ਵਜੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ) ਵਿੱਚ ਹੀ ਪ੍ਰੋਸੈਸ ਕੀਤੇ ਜਾਣਗੇ।
• ਟ੍ਰਾਂਜੈਕਸ਼ਨ ਸਟੇਟਸ ਚੈੱਕ: ਟ੍ਰਾਂਜੈਕਸ਼ਨ ਸਟੇਟਸ ਚੈੱਕ ਕਰਨ ਲਈ ਤੁਹਾਨੂੰ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ 90 ਸਕਿੰਟ ਇੰਤਜ਼ਾਰ ਕਰਨਾ ਪਵੇਗਾ ਅਤੇ ਇੱਕ ਟ੍ਰਾਂਜੈਕਸ਼ਨ ਲਈ ਸਿਰਫ਼ 3 ਵਾਰ ਸਟੇਟਸ ਚੈੱਕ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ।
• ਖਾਤਾ ਵੇਰਵੇ ਦੀ ਸੀਮਾ: ਤੁਸੀਂ ਇੱਕ ਦਿਨ ਵਿੱਚ 25 ਵਾਰ ਤੋਂ ਵੱਧ ਆਪਣੇ ਲਿੰਕਡ ਬੈਂਕ ਖਾਤਿਆਂ ਦੀ ਸੂਚੀ ਨਹੀਂ ਦੇਖ ਸਕਦੇ।

ਇਹ ਨਿਯਮ ਸਰਵਰ ’ਤੇ ਲੋਡ ਘਟਾਉਣ ਅਤੇ ਟ੍ਰਾਂਜੈਕਸ਼ਨ ਨੂੰ ਤੇਜ਼ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਲਾਗੂ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ, ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਵੱਡੇ ਜਾਂ ਨਿਯਮਤ ਟ੍ਰਾਂਜੈਕਸ਼ਨ ਕਰਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਇਹਨਾਂ ਨਿਯਮਾਂ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖੋ ਅਤੇ ਜਿੱਥੇ ਸੰਭਵ ਹੋਵੇ, ਨਕਦ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋ।